Text Resize

-A A +A

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών

και το Ιστορικό Παλαιογραφικό Αρχείο της Εθνικής Τραπέζης

σας καλούν στην παρουσίαση της έκδοσης

Λαϊκή ιατρική και ιατρική επιστήμη. Σχέσεις αμφίδρομες, (τόμ. Α΄ + Β΄)

(Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, αρ. 33, Αθήνα 2018)

Τετάρτη, 5 Δεκεμβρίου, ώρα 19.00

Ανατολική Αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, Πανεπιστημίου 28

Δείτε εδώ το πρόγραμμα της εκδήλωσης.

 

Λαϊκή ιατρική και ιατρική επιστήμη. Σχέσεις αμφίδρομες. Πρακτικά Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου, Αθήνα, 7-11 Μαρτίου 2012 (Οργάνωση: Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και Ιστορικό Παλαιογραφικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης), Επιμέλεια ύλης και επιστημονική επιμέλεια Κυριακή Χρυσού-Καρατζά, Γενική επιμέλεια, Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Υπεύθυνος έκδοσης Ευάγγελος Καραμανές, Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, αρ. 33, εκτύπωση: Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2018, τόμ. Α΄, σελ. 506, τόμ. Β΄ σελ. 502, ISBN [τόμ. Α΄]: 978-960-404-339-2, ISBN [τόμ. Β΄]: 978-960-404-340-8, ISBN [SET]: 978-960-404-341-5.

Το συνέδριο «Λαϊκή θεραπευτική και Ιατρική επιστήμη: Σχέσεις αμφίδρομες» είχε ενταχθεί στην προσπάθεια του Κέντρου Λαογραφίας να συζητήσει θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, πέραν της Λαογραφίας και των ομόρων επιστημονικών περιοχών (Ανθρωπολογία,  Κοινωνιολογία και Ιστορία) με επιστημονικά πεδία, όπως η Ιατρική, η Βοτανική, η Φαρμακολογία κ.ά. Με δεδομένη την ευρεία ανάπτυξη διεθνώς της Εθνοβοτανικής και της Ιατρικής Ανθρωπολογίας η συζήτηση αυτή θα δημιουργήσει νέους δρόμους διεπιστημονικής συνεργασίας.

Είναι γνωστό ότι το Κέντρο Λαογραφίας διαθέτει ένα πλούσιο αρχείο για θέματα της παραδοσιακής θεραπευτικής, οργανωμένο σε βάση δεδομένων, καθώς οι τρόποι και τα μέσα θεραπείας των πάσης φύσεως ασθενειών του ανθρώπου και των ζώων αποτέλεσαν εξ αρχής της δημιουργίας του Λαογραφικού Αρχείου αντικείμενο έρευνας και μελέτης. Έτσι, στην πρώτη ουσιαστική αρχειοθετική κωδικοποίηση του λαογραφικού υλικού, η οποία λειτούργησε και ως Ερωτηματολόγιο των ποικίλων θεμάτων του λαϊκού πολιτισμού, δηλαδή στα «Ζητήματα Ελληνικής Λαογραφίας» του Γ. Α. Μέγα, η Λαϊκή Ιατρική [Κεφάλαιον ΙΑ΄. Δημώδης Ιατρική: Α΄. Γενικά. Β΄. Ασθένειαι. Γ΄. Ιατροί και ιάτραιναι.  Ιατροσόφια. Δ΄. Ιατρικά όργανα και εργαλεία. Ε΄. Φάρμακα. Σ΄. Θεραπευτική. Ζ΄. Ειδική θεραπευτική. Η΄. Προληπτική χρήσις φαρμάκων. Θ΄. Διαιτητική. Ι΄. Χειρουργική. ΙΑ΄. Κτηνιατρική] εκτείνεται σε ένδεκα μεγάλες ενότητες, υποδιαιρούμενες σε 100 περίπου κατηγορίες ανθρωπονόσων και ζωονόσων. Στη Βάση αυτή, που διαρκώς εμπλουτίζεται, σημαντικό μέρος της καταλαμβάνει η περιγραφή και  χρήση των βοτάνων, η χειρουργική αλλά και οι μαγικοθρησκευτικοί τρόποι θεραπείας, όπως η προσφυγή σε τόπους λατρείας, τα τάματα, οι εγκοιμήσεις, τα αγιάσματα και οι επωδές-ξόρκια.

Στο συνέδριο πραγματοποιήθηκαν συνολικά 62 ανακοινώσεις από τις 65, που περιελάμβανε το πρόγραμμα. Από αυτές στα Πρακτικά δημοσιεύονται οι 55. Οι  λαογράφοι και ανθρωπολόγοι αριθμητικά περισσότεροι (30) συνομίλησαν με  κοινωνιολόγους (6), φιλόλογους-ιστορικούς ( 16), ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (11), ψυχιάτρους 2, ψυχολόγους( 4) και μία ψυχοπαιδαγωγό, μία χοροθεραπεύτρια, έναν χημικό και έναν βιολόγο. 

Οι ανακοινώσεις, υψηλού επιπέδου κατά γενικήν ομολογία, συνοδεύτηκαν από εποικοδομητικές και ενδιαφέρουσες συζητήσεις, οι οποίες αξιοποιήθηκαν στη σύνταξη των τελικών κειμένων που δημοσιεύονται στην παρούσα δίτομη, το περιεχόμενο της οποίας αποτελεί και την ουσιαστική αξιολόγηση των εργασιών του συνεδρίου.

Η εναρκτήρια συνεδρία, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ανατολική Αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, ήταν αφιερωμένη στον αείμνηστο ακαδημαϊκό, Γενικό Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών Νικόλαο Ματσανιώτη (1925-2010), τον καθηγητή Παιδιατρικής και προπάντων δάσκαλο. Τιμήθηκε όχι μόνον για όσα προσέφερε στην Παιδιατρική  επιστήμη, αλλά κυρίως για τον αγώνα του να επαναφέρει στο προσκήνιο την παραμελημένη από τις Ελληνίδες για διαφόρους λόγους παραδοσιακή-πανάρχαια και πανανθρώπινη  πρακτική του μητρικού θηλασμού. Οι μαθήτριες και συνεργάτριές του καθηγήτριες Παιδιατρικής Χρύσα Μπακούλα-Τζουμάκα και Πολυξένη Νικολαϊδου-Καρπαθίου, οι οποίες συνεχίζουν το έργο του, αναφέρθηκαν στις  μακρόχρονες προσπάθειές του  να ξαναδώσει στον μητρικό θηλασμό την βαρύτητα, που ανέκαθεν είχε στις παραδοσιακές κοινωνίες.