Text Resize

-A A +A

     Το Κέντρο πραγματοποίησε με εξαιρετική επιτυχία επιστημονική ημερίδα με θέμα:  «Κωνσταντίνος Ψάχος: O μουσικός - ο λόγιος», η οποία συνοδεύτηκε από την παρουσίαση δύο σημαντικών δωρεών προς το Κέντρο: των πρώτων ηχογραφήσεων δημοτικών τραγουδιών σε κέρινους κυλίνδρους του Κωνσταντίνου Ψάχου και του μοναδικού στον κόσμο οργάνου «μικρό Παναρμόνιο»  το οποίο αποδίδει το πολυποίκιλον της ελληνικής μουσικής. Ακολούθησε συναυλία με τα ανέκδοτα έργα «Προμηθεύς Δεσμώτης, Ικέτιδες και Ύμνος εις Απόλλωνα» του Κωνσταντίνου Ψάχου για τις Δελφικές Εορτές.

     Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας την τελευταία δεκαετία έχει προχωρήσει στην ανασυγκρότηση του αρχείου του με τη βοήθεια ευρωπαϊκών προγραμμάτων και έχει ψηφιοποιήσει το σύνολο σχεδόν του υλικού του, μεταξύ των άλλων και του πολύτιμου μουσικού του αρχείου. Παράλληλα έχει οργανώσει και σχεδιάζει να οργανώσει μουσεία, εκθέσεις διεθνούς επιπέδου, συνέδρια, ημερίδες με θέματα επιστημονικά και ευρύτερου ενδιαφέροντος και έχει πραγματοποιήσει εκδόσεις, που συνδυάζουν το επιστημονικό κύρος και την αισθητική αρτιότητα. Ενδεικτικά αναφέρω την έκδοση «Ωδή στην Ελιά», η οποία επανεξεδόθη σε τρίτη έκδοση, αυτή τη φορά ως συνέκδοση με το Ταμείον Αρχαιολογικών Πόρων και έχει ήδη μεταφρασθεί στην κινεζική. Επίσης η έκθεση «Ελαίας Εγκώμιον», η οποία δημιουργήθηκε το 2004 με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων, εξετέθη στο κτήριο του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, ήδη ευρίσκεται στον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας και θα εκτεθεί στο Ελληνικό Κέντρο στην Κίνα κατά τη διάρκεια των εκεί Ολυμπιακών Αγώνων.

     Η δραστηριότητα αυτή του Κέντρου έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον φίλων της Λαογραφίας, οι οποίοι προσφέρουν υλικό για τον εμπλουτισμό των συλλογών του. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται η ευγενική  προσφορά της κ. Ελένης Ντάλλα, ανεψιάς του αειμνήστου Κωνσταντίνου Ψάχου, η οποία προσέφερε τους πολύτιμους μουσικούς κυλίνδρους με καταγραφές από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα καθώς και το μοναδικό μουσικό όργανο «Παναρμόνιο», το οποίο συντηρήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών και λειτούργησε εκ νέου κατά τη διάρκεια αυτής της ημερίδας.
Με την ημερίδα για τον Κωνσταντίνο Ψάχο το Κέντρο Λαογραφίας επιδιώκει να αναδείξει την προσωπικότητα και το έργο του μουσικού και λογίου Κωνσταντίνου Ψάχου, αλλά και να αποδώσει ευχαριστίες στην κ. Ελένη Ντάλλα η οποία διαφύλαξε με φροντίδα και αγάπη το πολύτιμο αρχείο του. Εξ άλλου το Κέντρο Λαογραφίας έχει τιμήσει προσωπικότητες που συνέβαλαν στην διάσωση και προβολή του λαϊκού πολιτισμού όπως ο Νικόλαος Πολίτης και ο Σπυρίδων Περιστέρης.

     Μουσικολόγος, μουσικοδιδάσκαλος, συνθέτης και θεωρητικός (1869 -1949). Γεννήθηκε στο Βόσπορο και σπούδασε θεολογία στη θεολογική Σχολή της Χάλκης και βυζαντινή μουσική στην Κεντρική Ιερατική Σχολή της Κωνσταντινούπολης. Αρχικά ήταν δομέστιχος και μετά πρωτοψάλτης σε ναούς στην Κωνσταντινούπολη. Το 1904 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, επειδή διορίστηκε διευθυντής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών. Ανέδειξε πολλούς αξιόλογους μαθητές και το 1919 αποχώρησε ιδρύοντας δικό του Ωδείο, το Ωδείο Εθνικής Μουσικής. Επίσης άρχισε να εκδίδει το περιοδικό Νέα Φόρμιγξ το οποίο διεύθυνε μέχρι το 1922. Το 1917 εξέδωσε ένα θεωρητικό έργο με τίτλο Παρασημαντική της Βυζαντινής Μουσικής.

     Από το 1922 ως το 1924 έμεινε στη Γερμανία για να κατευθύνει την κατασκευή τριών αρμονιίω με την ονομασία παναρμόνια. Το 1924 επέστρεψε από τη Γερμανία και αφοσιώθηκε στη σύνθεση σκηνικής μουσικής για τον Προμηθέα δεσμώτη του Αισχύλου, όπως και άλλων αρχαίων τραγωδιών. Το 1930 και το 1931 δίδαξε στην Αθηναϊκή Μαντολινάτα και το 1934 ορίστηκε Γενικός Επόπτης της Μουσικής στους ναούς της Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έμεινε στην αφάνεια, προετοιμάζοντας διάφορα βιβλία και μελέτες που τελικά δεν κυκλοφόρησαν.

     Την περίοδο 1909-1915 συνέλεξε και κατέγραψε αργότερα σε τρεις τόμους: Δημώδη άσματα Σκύρου (1910), Δημώδη άσματα Γορτυνίας (1923) και Δημώδη άσματα Πελοποννήσου και Κρήτης. Aλλα έργα του ήταν Λειτουργικό (1905), Ασίας Λύρα (1908), Λειτουργία (1909). Είχε γράψει πολλά άρθρα σε περιοδικά, όπου επιχείρησε να επισημάνει τον ρυθμικό και διαστημικό πλούτο της βυζαντινής μουσικής και τη σχέση της με την αρχαία ελληνική και την νεοελληνική δημοτική ποίηση.